Η Προσοτσάνη
Λίγα λόγια για την Προσοτσάνη
Στον κάμπο της Προσοτσάνης, η αποκάλυψη παλαιοχριστιανικής βασιλικής, σε απόσταση 2 χλμ., από την σύγχρονη κωμόπολη, καθώς και ο μεταγενέστερος ναϊσκος του Αγίου Παντελεήμονος, που χρονολογείται από την εποχή των Παλαιολόγων (β’ μισό του 13ου αι.) είναι σημαντικές μαρτυρίες της βυζαντινής της περιόδου.
Η Προσοτσάνη κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, ανήκε στη διοικητική περιφέρεια (καζά) της Δράμας, όπως εντοπίζεται σε τρία φορολογικά απογραφικά κατάστιχα, των ετών 1478, 1519 και 1530. Η οικονομία της Προσοτσάνης, όπως αντικατοπτρίζεται στα ίδια κατάστιχα, αντιπροσωπεύει το τυπικό μοντέλο των αγροτικών οικισμών της Ανατολικής Μακεδονίας, με την έμφαση της παραγωγικής δραστηριότητας να δίνεται στην καλλιέργεια δημητριακών και δευτερευόντως στην αμπελοκαλλιέργεια, ενώ συμπληρωματικό ρόλο στην τοπική οικονομία παίζουν δραστηριότητες όπως η οπωροκηπευτική, η μελισσοκομία, η καλλιέργεια ειδών που παρέχουν πρώτη ύλη για τη βιοτεχνία, όπως βαμβάκι, κρόκος και μία περιορισμένη κτηνοτροφία προβάτων και χοίρων.
Το 1478 καταγράφονται στην Προσοτσάνη 110 νοικοκυριά, ένα συγκριτικά μεγάλο οικιστικό μέγεθος για τα δεδομένα της Ανατολικής Μακεδονίας, με τα 91 από αυτά χριστιανικά και τα 19 μουσουλμανικά.
Η αύξηση του μουσουλμανικού πληθυσμού στην Προσοτσάνη τοποθετείται στον 17ο-18ο αιώνα και μπορεί να συσχετισθεί με μετοικήσεις που συνδέονται με την εισαγωγή της καπνοκαλλιέργειας. Ο τόπος, όταν άρχισε η συστηματική καλλιέργεια του ανώτερης ποιότητας καπνού που παρήγαγε, γνώρισε μεγάλη άνθιση και ήταν σημείο αναφοράς στις διεθνείς αγορές καπνού της Ευρώπης και της Αμερικής.
Η Προσοτσάνη απελευθερώθηκε την 1η Ιουλίου 1913, αφού πρώτα γνώρισε οκτάμηνη κατοχή και από τους Βούλγαρους. Με την ανταλλαγή των πληθυσμών, εγκαταστάθηκαν σε αυτήν πρόσφυγες από τον Πόντο, τη Μ. Ασία και την Ανατολική Θράκη.
